Đối với lĩnh vực tư pháp, để đẩy mạnh cải cách TTHC góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động cung ứng dịch vụ công của bộ máy hành chính nhà nước trong bối cảnh hội nhập sâu rộng của nền kinh tế, đơn giản hóa TTHC, cắt bỏ thủ tục không cần thiết, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, cản trở cạnh tranh lành mạnh; tăng cường rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa quy trình, quy định TTHC, điều kiện kinh doanh, bảo đảm thực chất, hiệu quả trên cơ sở lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm của cải cách hành chính; ngày 19/01/2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 87/QĐ-TTg phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tư pháp.

 Theo phương án được phê duyệt tại Quyết định số 87/QĐ-TTg, việc cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến ngành nghề kinh doanh như: hành nghề luật sư, hành nghề công chứng, thừa phát lại, hành nghề giám định tư pháp …

1. Đối với hành nghề Luật sư

- Thực hiện việc bãi bỏ Giấy chứng nhận sức khỏe tại các TTHC về Cấp Chứng chỉ hành nghề luật sư đối với người đạt yêu cầu kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư; Cấp Chứng chỉ hành nghề luật sư đối với người được miễn đào tạo nghề luật sư, miễn tập sự hành nghề luật sư; Cấp lại Chứng chỉ hành nghề luật sư trong trường hợp bị thu hồi Chứng chỉ hành nghề luật sư theo quy định tại Điều 18 của Luật Luật sư; Cấp lại Chứng chỉ hành nghề luật sư trong trường hợp bị mất, bị rách, bị cháy hoặc vì lý do khác không cố ý đối với người đạt yêu cầu kiểm tra kết quả tập sự hành nghề luật sư. Theo hướng cắt giảm các TTHC này thì dự kiến sẽ bãi bỏ điểm c khoản 1 Điều 17 và sửa đổi Điều 17 Luật Luật sư.

 - Thực hiện việc bãi bỏ quy định hai năm hành nghề liên tục làm việc theo hợp đồng lao động cho tổ chức hành nghề luật sư hoặc hành nghề với tư cách cá nhân theo hợp đồng lao động cho cơ quan, tổ chức theo quy định của Luật Luật sư tại TTHC về Đăng ký hoạt động của tổ chức hành nghề luật sư; dự kiến sẽ bãi bỏ điểm a khoản 3 Điều 32 của Luật Luật sư.

- Đối với TTHC về Thu hồi chứng chỉ hành nghề luật sư, thống nhất một cơ quan tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính là Bộ Tư pháp, theo đó dự kiến sẽ sửa đổi Điều 18 Luật Luật sư.

2. Đối với hành nghề Công chứng

- Trong thủ tục bổ nhiệm Công chứng viên: Bỏ bản sao bằng cử nhân luật hoặc thạc sĩ, tiến sĩ luật, bản sao giấy chứng nhận tốt nghiệp khóa đào tạo nghề công chứng; Bỏ Bản sao giấy chứng nhận kết quả kiểm tra tập sự hành nghề công chứng. Với việc cắt giảm TTHC này thì dự kiến sẽ bãi bỏ điểm c, đ khoản 2 Điều 12 và sửa đổi Điều 12 Luật Công chứng năm 2014.

 - Trong thủ tục Bổ nhiệm lại Công chứng viên: Bỏ Bản sao Quyết định miễn nhiệm Công chứng viên và dự kiến sẽ bãi bỏ điểm d khoản 4 Điều 16 và sửa đổi Điều 16 Luật Công chứng năm 2014.

- Bỏ điều kiện bảo đảm sức khỏe để hành nghề công chứng và giảm thời gian công tác pháp luật từ 05 năm trở lên tại cơ quan, tổ chức sau khi có bằng cử nhân luật xuống còn 03 năm trong quy định về điều kiện hành nghề công chứng đối với cá nhân. Với việc cắt giảm, đơn giản TTHC này dự kiến sẽ sửa đổi khoản 2 và bãi bỏ khoản 5 Điều 8 Luật Công chứng năm 2014.

3. Đối với hành nghề đấu giá tài sản

- Bỏ Bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu bằng tốt nghiệp đại học hoặc bằng trên đại học thuộc một trong các chuyên ngành luật, kinh tế, kế toán, tài chính, ngân hàng; Bỏ Bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu giấy chứng nhận tốt nghiệp đào tạo nghề đấu giá; Bỏ văn bản xác nhận đạt yêu cầu kiểm tra kết quả tập sự hành nghề đấu giá và Bổ sung quy định về thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử trong TTHC về Cấp Chứng chỉ hành nghề đấu giá tài sản. Theo đó dự kiến sửa đổi Điều 14 Luật Đấu giá tài sản năm 2016.

- Bỏ giấy tờ chứng minh về trụ sở của doanh nghiệp đấu giá tài sản, cam kết bảo đảm cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết cho hoạt động đấu giá tài sản trong TTHC về đăng ký hoạt động của doanh nghiệp đấu giá tài sản; theo đó dự kiến bãi bỏ điểm d khoản 1 Điều 25 Luật Đấu giá tài sản năm 2016.

- Bỏ quy định “có thời gian làm việc trong lĩnh vực được đào tạo từ 03 năm trở lên được tham gia khóa đào tạo nghề đấu giá” trong điều kiện tham gia khóa đào tạo nghề đấu giá tại khoản 1 Điều 11 Luật Đấu giá tài sản tại Tiêu chuẩn đấu giá viên, theo đó dự kiến sửa đổi khoản 1 Điều 11 Luật Đấu giá tài sản năm 2016.

4. Đối với hành nghề thừa phát lại

- Bỏ bản sao có chứng thực hoặc bản chụp kèm bản chính bằng tốt nghiệp đại học hoặc sau đại học chuyên ngành luật để đối chiếu và Bỏ bản sao có chứng thực hoặc bản chụp kèm bản chính giấy chứng nhận kết quả kiểm tra tập sự hành nghề Thừa phát lại để đối chiếu đối với TTHC về Bổ nhiệm Thừa phát lại, theo đó dự kiến sẽ Bãi bỏ điểm c, đ khoản 1 và sửa đổi Điều 10 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP ngày 08/01/2020 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại.

- Bỏ bản sao có chứng thực hoặc bản chụp kèm bản chính Quyết định bổ nhiệm Thừa phát lại đã đối chiếu đối với TTHC về Bổ nhiệm lại Thừa phát lại, theo đó dự kiến Bãi bỏ điểm c khoản 4 Điều 14 và sửa đổi Điều 10 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP.

- Bỏ bản sao có chứng thực hoặc bản chụp kèm bản chính Quyết định bổ nhiệm Thừa phát lại để đối chiếu đối với TTHC Miễn nhiệm Thừa phát lại (trường hợp được miễn nhiệm), dự kiến sẽ sửa đổi Điều 13 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP.

- Bỏ Đơn đề nghị thành lập Văn phòng Thừa phát lại và Bỏ bản sao có chứng thực hoặc bản chụp kèm bản chính Quyết định bổ nhiệm, bổ nhiệm lại Thừa phát lại để đối chiếu đối với TTHC về Thành lập Văn phòng Thừa phát lại, dự kiến bãi bỏ điểm a, điểm c khoản 3 Điều 21 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP.

- Bỏ bản sao có chứng thực hoặc bản chụp kèm bản chính Quyết định cho phép thành lập Văn phòng Thừa phát lại để đối chiếu đối với TTHC Đăng ký hoạt động Văn phòng Thừa phát lại, dự kiến sửa đổi khoản 2 Điều 22 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP.

- Bỏ Đơn đề nghị chuyển đổi và Bỏ bản sao có chứng thực hoặc bản chụp kèm bản chính Quyết định bổ nhiệm Thừa phát lại để đối chiếu trong trường hợp có thể chia sẻ thông tin về Quyết định bổ nhiệm Thừa phát lại giữa Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp và UBND tỉnh đối với TTHC về Chuyển đổi loại hình Văn phòng Thừa phát lại; dự kiến bãi bỏ điểm a khoản 1 và sửa đổi khoản 1 Điều 26 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP.

- Bỏ Danh sách Thừa phát lại hợp danh hoặc làm việc theo chế độ hợp đồng và lồng ghép nội dung cần thiết vào đơn đề nghị hợp nhất, sáp nhập đối với TTHC về Hợp nhất, sáp nhập Văn phòng Thừa phát lại, dự kiến sửa đổi khoản 3 Điều 27 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP.

- Bỏ Quyết định cho phép hợp nhất, sáp nhập Văn phòng Thừa phát lại đối với TTHC về Đăng ký hoạt động, thay đổi nội dung đăng ký hoạt động sau khi hợp nhất, sáp nhập Văn phòng Thừa phát lại; dự kiến sửa đổi khoản 4 Điều 27 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP.

- Bỏ văn bản cam kết quy định tại điểm a, b khoản 2 Điều 28 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP và lồng ghép nội dung cần thiết vào Đơn đề nghị chuyển nhượng thành Đơn đề nghị nhận chuyển nhượng; đồng thời Bỏ thủ tục công chứng hợp đồng chuyển nhượng Văn phòng Thừa phát lại khi thực hiện TTHC về Chuyển nhượng Văn phòng Thừa phát lại, dự kiến sửa đổi khoản 2 và khoản 3 Điều 28 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP.

Ngoài ra, phương án còn điều chỉnh đến việc cắt giảm, đơn giản hóa TTHC tại một số lĩnh vực khác của tư pháp như: trọng tài thương mại, quản tài viên, lý lịch tư pháp…

Nguyễn Trang